در دنیای تجارت و بازرگانی بین‌المللی امروزی، اطمینان از همخوانی کالای تولیدی و دریافتی در مقصد با توجه به تعهدات فروشنده اهمیت بالایی دارد. در همین راستا ممکن است برخی فروشندگان به اشتباه و یا به دلایلی مانند سودجویی، کالای مورد نظر را با کیفیت و کمیتی پایین‌تر از سفارش کالا، تعهدات قرارداد و اسناد تجاری ارائه دهند. از این رو با توجه به اهمیت محموله‌های خریداری شده و وارداتی لازم است کنترل کیفی، بازرسی و استانداردهای کیفی و کمی محصول مورد بررسی قرار گیرند و در صورت تاییدیه، گواهی بازرسی کالا صادر شود.
شرکت‌های بازرسی کالا با انجام بازرسی‌های دقیق و تخصصی در مبدا، سلامت و کیفیت کالاها را ارزیابی کرده و گواهی بازرسی صادر می‌نمایند. این گواهی‌ها تضمینی است برای خریداران که کالاها مطابق با قرارداد و استانداردهای تعریف‌شده به خریدار تحویل داده خواهند شد.
حال سوال اصلی اینجاست که استانداردهای بازرسی کالا چیست؟ چه انواعی از استانداردهای بازرسی وجود دارد؟ گواهی بازرسی کالا چه اطلاعاتی را شامل می‌شود و چگونه صادر می‌گردد؟ شرکت‌های بازرسی برای صدور این گواهی‌ها چه تعهداتی دارند و در چه شرایطی ممکن است از صدور گواهی خودداری کنند؟ در این مقاله، قصد داریم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم و شما را با جزئیات بیشتری از فرآیند بازرسی کالا و صدور گواهی آشنا کنیم. با ما همراه باشید تا با سیری از بازرسی کالا و استانداردهای مربوط به آن بیشتر آشنا شوید.
گواهی بازرسی کالا، سندی رسمی است که توسط شرکت‌های بازرسی معتبر صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که کالای مورد نظر بر اساس استانداردها و معیارهای مشخصی بازرسی شده و با الزامات تعیین‌شده مطابقت دارد. در تجارت بین‌المللی زمانی که طرفین معامله ساکن کشورهای مختلفی باشند و معاملات کالا از کشور ثالثی بارگیری و حمل شود، در این حالت خریدار قبل از رسیدن کالا به مقصد نمی‌تواند از تطابق مشخصات کالا با قرارداد فروشنده اطمینان حاصل نماید. در این شرایط شرکت‌های بازرسی کالا تحت موقعیت‌ها و شرایط مختلفی بازرسی را انجام می‌دهند و گواهی بازرسی کالا یا گواهی سوریانس (Certificate of inspection of goods) را صادر می‌کنند.
این گواهی به عنوان تاییدی برای خریداران و واردکنندگان عمل می‌کند که کالاهای خریداری‌شده از نظر کیفیت، کمیت و بسته‌بندی مطابق با سفارشات و قراردادها هستند. گواهی بازرسی کالا می‌تواند شامل اطلاعاتی نظیر نتایج آزمایش‌های فنی، بررسی‌های ظاهری و تطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد. دریافت این گواهی برای خریداران به‌ویژه در معاملات بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این اطمینان را می‌دهد که کالای دریافت‌شده با موارد توافق‌شده هماهنگی کامل دارد و هرگونه نقص یا انحراف از استانداردها به‌طور رسمی مستندسازی شده است.
برای بازرسی کالا جهت اطمینان از کیفیت و کمیت محصول و ارسال کالا مطابق با سفارش و قرارداد بین خریدار و فروشنده، ممکن است یک تا چند نوع گواهی بازرسی کالا صادر شود تا در نهایت اجازه ترخیص به کالا از گمرک داده شود. برای آشنایی بهتر با این موضوع، ابتدا با انواع گواهی بازرسی کالا با توجه به نوع بازرسی (قبل از حمل، مقصد، مبدا و غیره) آشنا می‌شویم و سپس با توجه به ماهیت بازرسی، دسته‌بندی دیگری برای گواهی‌های کالا ارائه می‌دهیم:
بازرسی کالا در شرایط و موقعیت‌های مختلفی از بازرسی مواد اولیه قبل از تولید گرفته تا ارسال کالا به مقصد انجام می‌گیرد. از این رو با توجه به این موقعیت‌ها و قوانین کشور مبدا و مقصد، گواهینامه‌های مختلفی برای کالا صادر می‌شود که در ادامه معرفی می‌کنیم:
این نوع گواهی در شرایطی که مدارک فنی ساخت و کنترل کیفیت محصول با مشخصات محصول مطابقت داشته باشد، صادر می‌شود. در بازرسی پیش از حمل محموله‌های تحویلی به شرکت‌های حمل‌ونقل از نظر کمی و کیفی توسط بازرس کالا بررسی و ارزیابی می‌شوند تا از ارسال کالاهای با کیفیت پایین و دارای عیب و نقص جلوگیری شود. بازرسی قبل از حمل و بارگیری اغلب از بازرسی چشمی بسته‌های آماده شده و زمان بسته‌بندی آغاز می‌شود و از پروسه بسته‌بندی تا بارگیری برای حمل به مقصد ادامه می‌یابد.
گواهی حین تولید کالا برای کالاهایی صادر می‌شود که ارزیابی و بررسی فرایند تولید آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چنین کالاهایی اغلب ارتباط مستقیمی با سلامت و جان انسان و موجودات زنده دارند. از طرفی برخی کالاها که مواد اولیه آن‌ها از پیمانکاران جز تامین می‌شود، بیش از پیش نیازمند بازرسی حین ساخت هستند. در بازرسی حین ساخت چک لیستی که توسط خریدار به بازرس ارائه شده است، در فرایند ساخت محصول مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر موردی با مندرجات چک لیست انطباقی نداشته باشد، بلافاصله مورد پیش آمده با فروشنده و خریدار مطرح می‌شود و اقدامات لازم انجام می‌گیرد. در صورتی که نتایج بازرسی با قرارداد و استانداردهای از پیش تعیین شده سازگار باشد و کیفیت تولید رعایت شود، گواهی بازرسی حین ساخت برای محصول تولیدی صادر می‌شود.
برای صدور گواهی بازرسی در مبدا، خریدار با یکی از شرکت‌های بازرسی بین‌المللی قرارداد می‌بندد تا در زمان و مکان تعیین شده حاضر شود و کیفیت و کمیت کالا را مطابق با قرارداد منعقد شده بین خریدار و فروشنده بررسی و ارزیابی کند. برای صدور این نوع گواهی ضروری است که بازرس از توانایی ارائه گزارش فنی دقیقی برخوردار باشد و تمامی موارد ذکر شده در اسناد، مدارک و قرارداد را بررسی کند و در صورت عدم تطابق از صدور گواهی خودداری و به خریدار گزارش عدم تطابق را ارسال کند. در صورتی که این مرحله به درستی پیشروی کند، بسته‌بندی و بارگیری محصول آغاز می‌شود.
«در نظر داشته باشید که پس از صدور این گواهی، در اغلب مواقع نیازی به بازرسی مجدد و صدور گواهی در مقصد نخواهد بود.»
به این نکته مهم نیز توجه کنید که برخی کالاهای مشمول استاندارد اجباری کشور مقصد نمی‌توانند در کشور مبدا بازرسی شوند. در چنین شرایطی کالا بارگیری و ارسال می‌شود تا مطابق با قوانین و استاندارد اجباری کشو مقصد بازرسی شود.
بازرسی در مقصد اغلب در شرایطی انجام می‌گیرد که واحدهای تولیدی برای تسریع در فرایند ارسال کالاها به کشور مقصد، کالاها را براساس توافق با مشتری یا خریدار، صادر می‌کنند تا بازرسی در مقصد انجام گیرد. این اتفاق اغلب برای مواقعی است که بین خریدار و فروشنده اطمینان کافی وجود دارد و یا در حالتی دیگر کالای ارسالی مشمول استاندارد اجباری جهت بازرسی در کشور مقصد است.
برای صدور گواهی بازرسی کالا در مقصد، بازرس تمامی بازرسی‌ها و در صورت لازم نمونه برداری‌ها از محصول را انجام می‌دهد و تا زمانی که گزارش نهایی تهیه نشده باشد و گواهی بازرسی در مقصد صادر نشود، کالا اجازه ترخیص از گمرک را نخواهد داشت.
استاندارد اجباری برای برخی محصولات لیست شده در سازمان ملی استاندارد ایران ارائه می‌شود. از این رو محصولات و کالاهایی که مشمول استاندارد اجباری هستند، من جمله مواد غذایی، بایستی پس از ورود به کشور نمونه برداری از آن‌ها توسط بازرس انجام گیرد و نمونه به آزمایشگاه جهت تست ارسال شود. در صورتی که نمونه با استاندارد اجباری سازگار باشد، گواهی بازرسی استاندار د اجباری برای محصول یا کالای مذکور صادر می‌شود.
پروفرما یا پیش فاکتور سندی است که قبل از منعقد شدن قرارداد از سمت فروشنده به خریدار ارسال می‌شود. در این سند اطلاعات مربوط به نوع کالا، حجم کالا، مشخصات فروشنده، زمان و شرایط تحویل و قیمت محصول درج می‌شود. در چنین شرایطی خریدار برای اطمینان از تطابق کالای ارسالی با مشخصات مندرج شده در پروفرما، با شرکت بازرسی قرارداد می‌بندد و درخواست گواهی بازرسی ارزش پروفرما را می‌دهد. شرکت بازرسی با اعزام بازرس و دریافت تاییدیه از صحت اطلاعات پروفرما، گواهی ارزش پروفرما را صادر می‌کند. این گواهی اغلب برای درخواست تخصیص ارز کالای مورد خریداری از بانک به کار گرفته می‌شود و با نام گواهی IC شناخته می‌شود.
بازرسی اصالت فروشنده بنا به درخواست خریدار برای تایید هویت و اطلاعات محصول ارائه شده خریدار صورت می‌گیرد. این نوع بازرسی معمولا در شرایطی انجام می‌گیرد که خریدار قبل از بستن قرارداد با فروشنده قصد اطمینان از مشخصات، آدرس، سوابق و توانمندی‌های شرکت یا کسب‌وکار مذکور را در تولید و ارسال محصول درخواستی در زمان مقرر شده دارد تا از ضرر و زیان جلوگیری شود. بازرس با بررسی اصالت فروشنده در این شرایط، گواهی اصالت فروشنده را صادر می‌کند تا خریدار اقدامات لازم را برای عقد قرارداد نهایی و تحویل کالا در مقصد انجام دهد.
بازرسی کالا با توجه به ماهیت و اصول بازرسی در مراحل مختلف، می‌تواند منجر به ارائه گواهی‌های مختلفی شود. در این بخش به معرفی چند نمونه از رایج‌ترین گواهی‌های بازرسی کالا از مرحله تولید تا ارسال به مقصد می‌پردازیم:
مهم‌ترین گواهی که برای تمامی محصولات وارداتی به کشور صادر می‌شود، گواهی COI نام دارد که براساس بازرسی‌های انجام شده کیفیت و کمیت محصول مطابق با استانداردها، قوانین، قرارداد و اسناد تجاری بررسی می‌شود و در صورت مورد تایید بودن تمامی موارد، گواهی بازرسی کمی و کیفی کالا تحت عنوان COI صادر می‌شود.
این گواهی سندی است که توسط نهاد معتبری صادر می‌شود و تایید می‌کند که خدمات یا کالای ارائه شده توسط فروشنده با مشخصات مندرج در قرارداد مطابقت دارد. در صورتی که کلیه مشخصات فنی و کیفی مورد توافق بین خریدار و فروشنده رعایت شود، این گواهی صادر می‌شود.
این گواهینامه دسته بندی استاندارد صنعتی کالاها را تایید می‌کند و نشان می‌دهد که کالا در کدام دسته صنعتی قرار دارد.
اگر کیفیت کالا با الزامات مندرج در قرارداد و مشخصات کالا یکی باشد، گواهی انطباق کیفیت پس از بررسی دقیق و انجام آزمایشات کیفیت صادر می‌شود.
این گواهی بازرسی کالا در مواقعی که بازخورد مثبتی از مشتری پس از تحویل کالا دریافت شود، صادر می‌شود تا رضایت مشتریان برای اطمینان خاطر مشتریان بعدی در گواهی معتبری مشخص شود.
گواهی بازرسی ظاهر کالا تایید می‌کند که مشخصات فیزیکی کالا و ظاهر کالا بدون نقص و آسیب‌دیدگی است.
پس از انجام آزمایش‌ها و نتایج تست‌های صورت گرفته برای برخی محصولات و کالا، گواهی آزمایشگاه صادر می‌شود. البته در شرایطی که نتایج آزمایش نامطلوب باشد، از صدور گواهی تست منع می‌شود.
با ارزیابی دقیق قیمت و ارزش کالا توسط کارشناسان، گواهی ارزش مالی کالا صادر می‌شود. در صورتی که بر روی ارزش تعیین شده توافق صورت نگیرد یا تناقضی در قیمت گذاری کالا باشد، از صدور این گواهی جلوگیری می‌شود.
اگر سیستم و تجهیزات مربوط به کالا یا محصول نهایی به درستی نصب و راه اندازی شده باشند، گواهی راه اندازی صادر می‌شود. این نوع گواهی پس از نصب تجهیزات و با انجام آزمایشات و تست‌های عملکرد صحیح تجهیزات صادر می‌شود.
جزئیات بسته‌بندی کالا و محتویات هر بسته برای صدور گواهی بسته‌بندی باید مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که پس از تکمیل بسته بندی، مشخصات آن توسط بازرس کالا تایید شود، گواهی بسته بندی صادر می‌شود.
این گواهی سندی است که با توجه به درخواست متقاضی و در صورت انطباق کالا با الزامات این روش اجرایی توسط اداره کل استاندارد کشور صادر می‌شود. در واقع این گواهی نشان می‌دهد که کالا به طور رسمی ثبت شده و تمامی مراحل قانونی آن طی شده است.
این نوع گواهی سندی است که با درخواست متقاضی و در صورت انطباق کالا با الزامات این روش اجرایی صرفا توسط دفتر ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی صادر می‌شود.
گواهی نامه انطباق کالا که به طور مختصر COC نام دارد و مخفف شده عبارت Certificate of Conformity است، بر اساس یکی از روش‌های ارزیابی انطباق، جهت تایید انطباق کالای مشمول استاندارد با استانداردها، مشخصات و مقررات فنی توسط اداره کل استاندارد صادر می‌شود.
در صورتی که کالای تولیدی با مشخصات فنی، اطلاعات قرارداد، استانداردها، قوانین و اسناد تجاری مطابقتی نداشته باشد، گواهی عدم انطباق صادر شده و گزارشی برای اصلاح ایرادات و عیوب موجود تهیه و در اختیار تولید کننده قرار می‌گیرد تا در اسرع وقت اصلاحات انجام و بازرسی مجدد انجام گیرد.
شرکت بازرسی در موارد زیر از صدور گواهینامه بازرسی خودداری می‌نماید:
شرکت بازرسی موظف است در صورت مشاهده هرگونه مغایرت در مشخصات فنی و فیزیکی کالا و در حد عرف معمول و حدود بازرسی تعیین شده، برای احقاق حقوق خریدار همکاری و اقدامات لازم را به عمل آورد.
صدور گواهی بازرسی کالا نقش اساسی و مهمی در تضمین کیفیت، ایمنی و انطباق محصول یا کالای خریداری شده و تولیدی با استانداردها، مقررات، تعهدات قرارداد و اسناد تجاری دارد. بدون گواهی بازرسی کالا هیچ کالایی حق ترخیص از گمرک را ندارد و نمی‌تواند به دست مشتری برسد. از طرفی صدور این گواهی به نفع خریدار و حتی فروشنده است؛ چرا که اولا در روند تولید، خیال تولید کننده از نظر پیشروی اصولی و صحیح روند تولید راحت می‌شود و ثانیا خریدار مطمئن می‌شود که کالای با کیفیتی را مطابق با بندهای قرارداد و استانداردهای ملی و بین‌المللی تحویل می‌گیرد.
شرکت بازرسی کالا پویا پرتو با شعب مختلف در داخل و خارج از کشور، با کمک بازرسان مجرب، آموزش دیده و متخصص، آماده همکاری با کسب‌وکارها و صنایع سطح کشور برای صدور گواهی انواع بازرسی کالا است. برای کسب اطلاعات بیشتر با همکاران ما با شماره 04134751403 در تماس باشید.
جهت درخواست بازرسی کالا فرم زیر را پر کنید
